مقاومت اهمی

@انواع مقاومت های الکترونیکی

مقاومت ها یکی از عناصر پایه مداری در علم الکترونیک هستند و نقش اصلی آنها مقاومت در برابر عبور جریان است. مقدار مقاومت را با واحد اهم و با نشانه ( Ω ) نشان می دهند. مقدار مقاومت در حقیقت معکوس رسانایی ( G ) است ( G = 1/R ) . در یک مقاومت ایده آل مقدار مقاومت همواره ثابت است ، اما در دنیای واقعی مقدار مقاومت ها با توجه به دما و میزان جریان عبوری ممکن است دچار تغییراتی شود ، همین امر باعث می شود تا پارامتری به نام توان برای مقاومت مطرح شود که با واحد وات ( W ) اندازه گیری می شود. در حقیقت توان نامی ( nominal power rating ) باید همواره بیش از حداکثر توان مورد نیاز مقاومت تعیین شود ، که توان حداکثر را با استفاده از رابطه P max = R * I max^2 محاسبه نمود.

طبقه بندی انواع مقاومت : 

مقاومت ها را می توان بر اساس کاربرد و نوع ماده تشکیل دهنده طبقه بندی نمود ، در ابتدا مقاومت ها به دو دسته کلی مقاومت های ثابت ( Fixed Resistors ) ومقاومت های متغیر ( Variable Resistors ) تقسیم بندی می شوند.

مقاومت های ثابت Fixed Resistors : 

مقاومت های فیلم کربن : 

مقاومت های فیلم کربن در حقیقت پر استفاده ترین و ارزانترین نوع مقاومت است که کمتر کسی است که تا کنون این نوع مقاومت را ندیده باشد. این مقاومت ها اغلب دارای تلرانس ±۵ % هستند و معمولا در توان های ۱/۸ وات ، ۱/۴ وات و ۱/۲ وات در بازار یافت می شوند. این مقاومت ها  همانطور که در تصویر زیر مشخص است ، معمولا با پیچیده شدن یک لایه نازک کربنی دارای ناخالصی ( فیلم کربن ) به دور یک هسته سرامیکی ساخته می شوند و دو سر مقاومت به ۲ قطعه رسانا کلاهی شکل دارای پایه متصل می گردد که پایه های قطعه را تشکیل می دهد تا بتوان قطعه را بر روی برد لحیم نمود. در نهایت پوششی عایق روی مقاومت را می پوشاند و سپس کد های رنگی بر روی آن درج می شود.

مقاومت های فیلم فلز : 

مقاومت های فیلم فلز ( Metal Film Resistor ) از نظر شکل ساختمان مانند مقاومت های فیلم کربن هستند با این تفاوت که به جای فیلم کربن از فیلم فلز استفاده می شود. این نوع مقاومت ها زمانی مورد استفاده قرار می گیرند که دقت بیشتری نیاز داشته باشیم. نیکل کروم یا نیکروم ( Ni-Cr ) معمولا به عنوان ماده اصلی در ساخت فیلم فلز ( Metal Film ) مورد استفاده قرار می گیرد. مقاومت های فیلم فلز با دقت های ۲% ، ۱% و ۰٫۵ % در بازار موجود هستند. این مقاومت ها دارای نویز کمی هستند و تاثیر دما بر روی آنها کم است و برای مدت زیادی با دقت بالا قابل استفاده هستند.

مقاومت آجری یا سرامیکی : 

مقاومت آجری نیز یکی از انواع مقاومت های سیمی است که مقاومت سیمی در داخل یک کاور سرامیکی قرار می گیرد و زیر این کاور های سرامیکی با نوع خاصی از سیمان پر می شود. این مقاومت ها از ۱ وات تا دهها وات در بازار موجود هستند. نکته ی حائز اهمیت در مورد این مقاومت ها اینست که این نوع مقاومت در هنگام کار می تواند تا حد زیادی گرم و یا داغ شود و در هنگام طراحی مدار باید محل مناسبی برای نصب این مقاومت ها در نظر گرفت.

 

مقاومت های متغیر به مقاومت هایی اطلاق می شود که مقدارشان ثابت نبوده و قابل تغییر می باشد. در مدارهای الکترونیکی از مقاومت متغیر به عنوان کنترل حجم صدا ( ولوم) یا سایر کنترل‌ها استفاده می‌شود. مقاومت متغیر دارای سه پایه است که به مدار متصل می‌شود. هنگامی که به عنوان تنظیم کننده جریان در مدار به کار می‌رود فقط از پایه وسط و یکی از پایه‌های طرفین استفاده می‌شود. با تغییر محور مقاومت متغیر ، مقدار مقاومت تغییر می‌کند. مقاومت های متغیر به صورت زیر تقسیم بندی می شوند: 

1-قابل تنظیم : 

الف- پتانسیومتر 

ب- رئوستا 

2-وابسته (تابع): 

الف- تابع حرارت  NTC - PTC  :TDR

ب- تابع نور LDR 

ج- تابع ولتاژVDR 

د- تابع میدان مغناطیسی MDR

نحوه خواندن مقاومت از روی نوار های رنگی به شرح زیر است:

هر رنگ دارای عدد خاصی است که مقدار مقاومت را نشان میدهد اکثر مقاومت ها از چهار نوار رنگی تشکیل شده اند که نوار اول مقدار عدد،نوار دوم مقدار همان عدد است انوار سوم ضریب است یعنی به اندازه آن صفر قرار می‌دهیم و نوار چهارم مشخصه تلرانس یا درصد خطا است.

مقدار رنگ هر مقاومت:

0=سیاه

1=قهوهای

2=قرمز

3=نارنجی

4=سرد

5=سبز

6=آبی

7=بنفش

8=خاکستری

9=سفید